Το κάπνισμα πλήττει τη γονιμότητα σε άνδρες και γυναίκες, προκαλώντας βλάβες στο DNA των σπερματοζωαρίων, στα ωάρια και στις ωοθήκες.Έτσι, μειώνει τις πιθανότητες σύλληψης και επιτυχούς έκβασης μιας εγκυμοσύνης.
Το κάπνισμα δεν παρέχει τίποτα θετικό στην υγεία, αλλά αντιθέτως βλάπτει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους τον οργανισμό.
Μοιραία, λοιπόν, πλήττει και τη γονιμότητα, μειώνοντας τις πιθανότητες σύλληψης και επιτυχούς έκβασης της εγκυμοσύνης.
Δυστυχώς όμως, μελέτες έχουν δείξει πως μόνο το 22% των υπογόνιμων ανδρών και γυναικών γνωρίζουν πως το κάπνισμα είναι παράγοντας κινδύνου για υπογονιμότητα.
Και πολύ λιγότεροι γνωρίζουν ότι συσχετίζεται και με την πρόωρη εμμηνόπαυση.
Ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life, απαντά στα σημαντικότερα ερωτήματα για τη συσχέτιση της γονιμότητας με το κάπνισμα.
Πώς επηρεάζει το κάπνισμα τη γονιμότητα του άνδρα;
Τα έως τώρα επιστημονικά ευρήματα, αν και δεν είναι οριστικά, δείχνουν ότι είναι πολλοί οι τρόποι με τους οποίους μπορεί το κάπνισμα να μειώνει τη γονιμότητα του άνδρα. Στο σπέρμα των καπνιστών, π.χ., εντοπίζονται αυξημένα επίπεδα φλεγμονής. Η φλεγμονή πιστεύεται ότι εξασθενεί τα σπερματοζωάρια και μειώνει την ικανότητά τους να γονιμοποιούν τα ωάρια.
Επιπλέον, τα τσιγάρα περιέχουν τοξικά επίπεδα καρκινογόνων και μεταλλαξιογόνων ουσιών, καθώς και βαρέα μέταλλα (όπως το κάδμιο και ο μόλυβδος) που αποτελούν κύριους παράγοντες βλάβης στα σπερματοζωάρια. Έχει βρεθεί πως το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο DNA των σπερματοζωαρίων, με συνέπεια μειωμένη γονιμότητα και υψηλότερα ποσοστά αποβολής των εμβρύων.
Επιπλέον, το κάπνισμα αποτελεί κύριο παράγοντα κινδύνου για στυτική δυσλειτουργία. Μελέτη στο περιοδικό Journal of Andrology έδειξε ότι οι άνδρες που καπνίζουν πάνω από 20 τσιγάρα την ημέρα έχουν 1,5 φορά μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν στυτική δυσλειτουργία, συγκριτικά με τους μη καπνιστές.
Πώς επηρεάζει τη γονιμότητα της γυναίκας;
Το ενεργητικό κάπνισμα από τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας συνδέεται με:
- Αυξημένη υπογονιμότητα
- Βλάβες στα ωάρια και τις ωοθήκες
- Αυξημένη πιθανότητα εξωμήτριας (ή έκτοπης) κύησης.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM), οι βλάβες στα ωάρια και τις ωοθήκες της γυναίκας μπορεί:
- Να καθυστερήσουν την εγκυμοσύνη
- Να επιταχύνουν την έναρξη της εμμηνόπαυσης κατά 1-4 χρόνια
Επιπρόσθετα, το κάπνισμα συνδέεται με αρνητικές εκβάσεις και στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Έχει βρεθεί ότι οι καπνίστριες χρειάζονται κατά μέσο όρο σχεδόν διπλάσιους κύκλους εξωσωματικής για να μείνουν έγκυες, συγκριτικά με τις μη καπνίστριες.
Μετά την εγκυμοσύνη εξάλλου, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής. Και πάλι, ο κίνδυνος αυτός συνιστά ιδιαίτερη απειλή για τις γυναίκες που μένουν έγκυες με εξωσωματική.
Έχει σημασία ο αριθμός των τσιγάρων;
Το γενικό συμπέρασμα των έως τώρα μελετών είναι πως όσο περισσότερα τσιγάρα καπνίζουν ο άνδρας, τόσο φτωχότερη ποιότητα έχει το σπέρμα του σε όλες τις παραμέτρους:
- Τον αριθμό των σπερματοζωαρίων
- Τη συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων
- Την κινητικότητά τους
- Το σχήμα τους.
Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι τα λίγα τσιγάρα είναι ασφαλή. Απλώς, έχει βρεθεί ότι 20 τσιγάρα την ημέρα είναι πολύ χειρότερα για τη γονιμότητα του άνδρα απ' ό,τι το περιστασιακό κάπνισμα για κοινωνικούς λόγους.
Όσον αφορά τις γυναίκες, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμα και 10 τσιγάρα την ημέρα να καπνίζουν, η πιθανότητα εγκυμοσύνης μειώνεται σημαντικά.
Άλλες μελέτες έχουν συσχετίσει το κάπνισμα από οποιονδήποτε από τους δύο επίδοξους γονείς με σημαντική καθυστέρηση (πάνω από 12 μήνες) στην εγκυμοσύνη. Η σχέση αυτή είναι δοσοεξαρτώμενη, δηλαδή όσο περισσότερα τσιγάρα καπνίζουν, τόσο πιθανότερο είναι να καθυστερεί η εγκυμοσύνη.
Επομένως, όσο λιγότερο καπνίζει το ζευγάρι που προσπαθεί να τεκνοποιήσει, τόσο το καλύτερο.
Μετά την εγκυμοσύνη, δεν υπάρχει κανένα επίπεδο καπνίσματος που να έχει αποδειχθεί ασφαλές για το έμβρυο.
Τί ρόλο παίζει το παθητικό κάπνισμα;
Η έκθεση της γυναίκας στο παθητικό κάπνισμα βλάπτει τη γονιμότητά της, ακόμα κι αν η ίδια δεν είναι καπνίστρια.
Μετά την εγκυμοσύνη, εξάλλου, το παθητικό κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα αποβολής, χαμηλού βάρους γέννησης του μωρού και μαθησιακών δυσκολιών.
Επιπρόσθετα μετά τη γέννηση, το κάπνισμα των γονέων μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα αναπνευστικών λοιμώξεων, άσθματος και αιφνίδιου βρεφικού θανάτου στο μωρό.
Είναι πιο ασφαλές το ηλεκτρονικό τσιγάρο;
Δεν έχουν γίνει ακόμα πολλές μελέτες για τις επιδράσεις των εναλλακτικών τρόπων καπνίσματος στη γονιμότητα. Οι περισσότερες όμως δείχνουν πως στους άνδρες το άτμισμα μπορεί να μειώσει την ποιότητα του σπέρματος (π.χ. την κινητικότητά του). Μπορεί επίσης να μειώνει την παραγωγή σπερματοζωαρίων από τους όρχεις.
Αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι οι εναλλακτικοί τρόποι καπνίσματος δεν είναι απαλλαγμένοι από την έκλυση τοξικών χημικών. Απλώς κάποιοι ίσως εκλύουν λιγότερα χημικά.
Επιπρόσθετα οι περισσότεροι εναλλακτικοί τρόποι καπνίσματος περιέχουν νικοτίνη, η οποία από μόνη της είναι επιβλαβής για τη γονιμότητα. Στις γυναίκες, π.χ., η νικοτίνη μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα ωοθυλάκια αλλά και στα αναπτυσσόμενα ωάρια. Η συνέπεια είναι δυσκολίες στην επίτευξη εγκυμοσύνης και αυξημένη πιθανότητα αποβολής.
Όσον αφορά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι αμφίβολο ότι θα αποδειχθεί ασφαλής οποιαδήποτε εναλλακτική μέθοδος καπνίσματος.
Σε πόσο καιρό μετά τη διακοπή του καπνίσματος βελτιώνεται η γονιμότητα;
Τα καλά νέα είναι ότι πολλά οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος γίνονται εμφανή σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Στις γυναίκες, π.χ., έχει βρεθεί ότι η ποιότητα των ωαρίων βελτιώνεται μέσα σε 3 μήνες. Στους άνδρες ο κύκλος της σπερματογένεσης είναι 3 μήνες, επομένως αν ένας άνδρας κόψει σήμερα το κάπνισμα, σε 3 μήνες θα παράγει νέα, υγιή σπερματοζωάρια.
Στις καλοκαιρινές διακοπές, λοιπόν, που μειώνεται το στρες, είμαστε πιο δραστήριοι σωματικά (π.χ. καθημερινό κολύμπι και περπάτημα) και τρώμε πιο υγιεινά, είναι ιδανική ευκαιρία για να προσπαθήσουμε να κόψουμε ή έστω να περιορίσουμε στο ελάχιστο το κάπνισμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου