Κύστη κόκκυγα. Η άγνωστη συνέπεια της υπερβολικής εφίδρωσης

Η υπεριδρωσία, ιδίως σε συνδυασμό με περιττά κιλά και αυξημένη τριχοφυΐα, μπορεί να ανοίξει το δρόμο στην κύστη κόκκυγα. 

Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι το φύλο, η ηλικία και η κληρονομική προδιάθεση.

Οι άνδρες που ιδρώνουν πολύ μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν κύστη κόκκυγα, μία επώδυνη, φλεγμονώδη πάθηση που συχνά χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση. 

Αν και η πάθηση αυτή μπορεί να έχει πολλές αιτίες, σε αρκετές περιπτώσεις οφείλεται στην υπεριδρωσία, ιδίως στους παχύσαρκους και στους δασύτριχους άνδρες.

Η υπεριδρωσία είναι μία παθολογική κατάσταση που δεν σχετίζεται με τα επίπεδα της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος ούτε με τους συνήθεις λόγους που ιδρώνει κάποιος (π.χ. άσκηση).

Αντίστοιχα, η κύστη κόκκυγα είναι ένα σκληρό μόρφωμα (κύστη). Εμφανίζεται στο κάτω άκρο της σπονδυλικής στήλης, στην κορυφή της ένωσης των γλουτών (ιεροκοκκυγική περιοχή).

Τα συμπτώματα

Όπως εξηγεί ο γενικός χειρουργός Αναστάσιος Ξιάρχος, πρώτος πρόεδρος της  Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής και διδάσκων στο Εργαστήριο Βιοπληροφορικής & Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας του Ιόνιου Πανεπιστημίου, η κύστη κόκκυγα συνήθως περιέχει τρίχες και κατεστραμμένο δέρμα.

Ο ασθενής μπορεί αρχικά να μην αισθάνεται την παρουσία της ή να παρουσιάζει ένα μικρό κοίλωμα («φωλιά») στο δέρμα. Με την πάροδο του χρόνου και μόλις μολυνθεί η κύστη, εκδηλώνει συμπτώματα όπως:

• Πόνο
• Οίδημα (πρήξιμο)
• Κοκκίνισμα στην περιοχή

Υπάρχει περίπτωση να διανοιχθεί αυτόματα η κύστη, μέσω μιας ή περισσότερων οπών του δέρματος (στόμια). Αν συμβεί αυτό, ο ασθενής το αντιλαμβάνεται από την εκροή δύσοσμου πύου και αίματος. Ενδέχεται επίσης τα συμπτώματα αυτά να συνοδεύονται από πυρετό.

Αιτίες και συχνότητα

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν τις πιθανότητες εμφάνισής της, λέει ο κ. Ξιάρχος, ο οποίος είναι διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής στο Ιατρικό Περιστερίου. Το ανδρικό φύλο, το επίπεδο των ορμονών, η νεαρή ηλικία και το τοπικό τραύμα είναι όλοι παράγοντες κινδύνου. Επιπλέον, «όσοι πάσχουν από υπεριδρωσία έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κύστη κόκκυγα», λέει.

Η κληρονομικότητα επίσης παίζει ρόλο. Μελέτες έχουν δείξει ότι το 23% έως 38% των ασθενών έχουν οικογενειακό ιστορικό της κύστης.

Συνήθως, όμως, η κύστη κόκκυγα είναι το επακόλουθο του συνδυασμού των ορμονικών αλλαγών και της ανάπτυξης της τριχοφυΐας που συμβαίνουν κυρίως στην εφηβεία και στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης. Γι' αυτό είναι συχνότερη σε νεαρά άτομα, ηλικίας άνω των 17 ετών.

Ειδικότερα, μία μελέτη έδειξε ότι το ποσοστό εμφάνισης της κύστης σε άνδρες ηλικίας 20-30 ετών ανέρχεται στο 70%. Ωστόσο, στους εφήβους εμφανίζεται σπάνια. Παρ' ότι πλήττει 3-7 φορές περισσότερο τους ενήλικες άνδρες από τις γυναίκες, στους εφήβους η αναλογία αγοριών-κοριτσιών είναι σχεδόν ίδια.

Τριβή και σωματικό βάρος

Ένας άλλος λόγος σχηματισμού της κύστης είναι η τριβή του δέρματος των γλουτών κατά το περπάτημα και των ρούχων πάνω στο σώμα. Γι' αυτό τον λόγο στις ομάδες υψηλού κινδύνου ανήκουν όσοι κάθονται πολλές ώρες (όπως οι επαγγελματίες οδηγοί).

Η πολύωρη καθιστή θέση μπορεί να αναγκάσει τις τρίχες που αναπτύσσονται στην περιοχή να «γυρίσουν» και να εισέλθουν ξανά στο δέρμα, εξηγεί ο κ. Ξιάρχος. Τότε ο οργανισμός αναγνωρίζει τις τρίχες ως ξένα σώματα και ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό για να τις αποβάλλει.

Όσον αφορά το πλεονάζον σωματικό βάρος, και αυτός είναι προδιαθεσικός παράγοντας για κύστη κόκκυγα. Σε μία μελέτη διαπιστώθηκε ότι τα περιττά κιλά συνέβαλλαν στο 37% των περιστατικών που εξετάστηκαν, με το 13% να σχετίζονται με την παχυσαρκία.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το υγρό, ευαίσθητο και βαθύ μεσογλουτικό δέρμα των παχύσαρκων και υπέρβαρων ασθενών είναι ο λόγος. Έχει αναφερθεί επίσης ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο λόγω τραυματισμού των τριχοθυλακίων. Τέλος, το υψηλό επίπεδο προγεστερόνης μπορεί να δημιουργήσει μια τάση για αυτήν την πάθηση.

Η αντιμετώπιση

Η κύστη κόκκυγα μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορες μεθόδους, αναλόγως με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της. Όταν ο πόνος είναι ήπιος και δεν υπάρχει φλεγμονή ενδεχομένως να αρκεί η λήψη ενός αντιβιοτικού που θεραπεύει ένα ευρύ φάσμα βακτηρίων. κατόπιν απαιτείται πολύ προσεκτική υγιεινή και τακτική παρακολούθηση. Και αυτό, διότι με το αντιβιοτικό δεν θεραπεύεται η αιτία αλλά το σύμπτωμα.

Μια άλλη επιλογή είναι η διάνοιξη υπό τοπική αναισθησία, προκειμένου να αφαιρεθούν οι τρίχες, το πύον και το αίμα. Υπάρχουν και άλλες τοπικές θεραπείες με έγχυση φαρμάκου, οι οποίες όμως έχουν υψηλά ποσοστά υποτροπής, κατά τον κ. Ξιάρχο.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων την οριστική θεραπεία της κύστης κόκκυγα μπορεί να δώσει μόνο η χειρουργική επέμβαση. Η μέθοδος που δίνει λύση στο πρόβλημα άμεσα και χωρίς πόνο είναι η ενδοσκοπική θεραπεία με laser EPSIT.

«Η ασφαλής και αποτελεσματική αυτή μέθοδος μπορεί να απαλλάξει τον ασθενή από τα επώδυνα συμπτώματα της κύστης κόκκυγα χωρίς να δημιουργήσει τραύμα και χωρίς ουλές σε μόλις 15 έως 20 λεπτά, χωρίς νοσηλεία», καταλήγει ο κ. Ξιάρχος.