Κέκκος Μάρκου, Παιδίατρος
Η νόσος των λεγεωνάριων ήλθε στο φως της δημοσιότητας το 1976 όταν ξέσπασε επιδημία (οξύ εμπύρετο νόσημα του αναπνευστικού) σε Αμερικανική λεγεώνα στην Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών.Συνολικά προσβλήθηκαν 221 άτομα από πνευμονία, 34 εκ των οποίων κατέληξαν.
Τι προκαλεί την αρρώστια
Ερευνώντας για τον αιτιολογικό παράγοντα αυτής της επιδημίας, απομονώθηκε και ταυτοποιήθηκε ο υπεύθυνος μικροοργανισμός, το οποίο ονομάσθηκε Λεγιονέλλα. Υπάρχουν περίπου 64 είδη λεγιονέλλας και περισσότερα από τα μισά μπορούν να προκαλέσουν νόσο στον άνθρωπο. Το είδος Λεγιονέλλα pneumofila ευθύνεται για το 90% των λοιμώξεων στον άνθρωπο.
Ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξή του είναι το υδάτινο (λίμνες, ποτάμια, δεξαμενές, πισίνες, συστήματα ύδρευσης μεγάλων κτιριακών μονάδων, θερμές & ιαματικές πηγές). Είναι αρκετά ανθεκτικό και μπορεί να επιζήσει σε ποικίλες συνθήκες του περιβάλλοντος . Η καλύτερη θερμοκρασία ανάπτυξης του μικροβίου είναι 28-40°C. Το μικρόβιο είναι αδρανές κάτω από 20 ° C και χάνει τη ζωή του σε θερμοκρασίες άνω των 60 ° C.
Τα συστήματα κλιματισμού (air-condition), δεν θεωρούνται πλέον πηγές μετάδοσης του βακτηριδίου, όπως πιστευόταν παλαιότερα.
Πώς μεταδίδεται η λεγιονέλλα
Ο άνθρωπος προσβάλλεται μέσω εισπνοής ή εισρόφησης μικροσταγονιδίων που περιέχουν τον μικροοργανισμό .Τα ακόλουθα συστήματα συνδέονται με την μεταφορά της Λεγιονελλας, όπως είναι τα συστήματα ψύξης, υγραντήρες, θεραπεία αναπνευστικού εξοπλισμού κ.α. Παράγοντες που διευκολύνουν την ανάπτυξη νόσου στον άνθρωπο είναι το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ. Επίσης περισσότερο ευάλωτα είναι τα ανοσοκατασταλμένα άτομα και εκείνα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα των πνευμόνων.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε η λεγιονέλλα δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί να προσβάλλει οποιαδήποτε ηλικία.
Η περίοδος επώασης (Ο χρόνος που χρειάζεται για την εμφάνιση των συμπτωμάτων από την ώρα που το μικρόβιο μπαίνει στον ανθρώπινο οργανισμό) κυμαίνεται από 2 μέχρι 10 ημέρες.
Ποια τα συμπτώματα της λεγιονέλλας;
Ο ασθενής αισθάνεται για λίγες ημέρες αδυναμία και καταβολή και μπορεί να ακολουθήσει μία περίοδος με συμπτώματα γρίπης. Ο βήχας (αρχικά ξηρός κατόπιν παραγωγικός) μπορεί να είναι το πρώτο σύμπτωμα προσβολής των πνευμόνων. Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν υψηλό πυρετό ( περισσότερο από 39 C), συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (διάρροια, ναυτία, έμετο, στομαχικές διαταραχές), από το κεντρικό νευρικό σύστημα (πονοκέφαλος, σύγχυση, λήθαργο, ντελίριουμ), από την καρδιά (βραδυκαρδία) κλπ. Ανάλογα δε με την έκταση της πνευμονίας αλλά και την συνύπαρξη ή όχι άλλων νοσημάτων, μπορεί να υπάρχει δύσπνοια ή και αναπνευστική ανεπάρκεια.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Υπάρχουν διάφορες εργαστηριακές δοκιμασίες για την διάγνωση της λεγιονέλλας όπως :
-Έμμεση μέθοδος ανοσοφθοριζόντων αντισωμάτων (αύξηση τίτλου αντισωμάτων 1 : 128).
-Η απομόνωση του βακτηριδίου από διάφορα υλικά (όπως πτύελα, βρογχικές εκκρίσεις, αίμα, πλευριτικό υγρό, πνευμονικός ιστός κλπ.). Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η λεγιονέλλα δεν ανήκει στην φυσιολογική χλωρίδα του στοματοφάρυγγα και η απομόνωσή της από τα πτύελα ή τις βρογχικές εκκρίσεις θεωρείται διαγνωστική. Επίσης για την καλλιέργειά της απαιτούνται ειδικά θρεπτικά υλικά γιατί αναστέλλεται η ανάπτυξή της από την φυσιολογική χλωρίδα, για τον λόγο αυτό θεωρείται προτιμότερη η λήψη υλικού μέσω του ινοβρογχοσκοπίου.
-Εύκολα η διάγνωση μπορεί να τεθεί με την ανίχνευση αντιγονικών ουσιών του μικροοργανισμού στα ούρα.
Η ακτινογραφία θώρακος μπορεί να είναι παθολογική.
Θεραπεία λεγιονέλλας
Ο θεραπεία της λεγιονέλλας γίνεται με ειδικά αντιβιοτικά που δίνονται ενδοφλέβια αλλά και με τη στήριξη των ζωτικών οργάνων εκεί και όπου χρειάζεται.
Πρόγνωση
Τα ποσοστά θνησιμότητας σε ασθενείς με λεγιονέλλα είναι 5-80%, ανάλογα με ορισμένους παράγοντες κινδύνου. Οι παράγοντες που συνδέονται με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας περιλαμβάνουν οι ακόλουθοι:
- Ηλικία (ιδίως αυτά που είναι μικρότερα των 1 χρ ηλικιωμένοι και ασθενείς). Μεσήλικες και ηλικιωμένους έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης Λεγιονελλα από ότι οι νέοι ενήλικες και παιδιά. Μεταξύ των παιδιών, περισσότερο από το ένα τρίτο των κρουσμάτων έχουν συμβεί σε βρέφη κάτω του 1 έτους της ηλικίας του.
- Χρόνια πνευμονοπάθεια
- Ανοσοανεπάρκεια, κακοήθειες, νεφρική νόσο και σακχαρώδη διαβήτη
- Η καθυστερημένη έναρξη της ειδικής αντιμικροβιακής θεραπείας
- Τα αγόρια είναι πιο ευάλωτα από τα κορίτσια.
Η νόσος των λεγεωνάριων ήλθε στο φως της δημοσιότητας το 1976 όταν ξέσπασε επιδημία (οξύ εμπύρετο νόσημα του αναπνευστικού) σε Αμερικανική λεγεώνα στην Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών.Συνολικά προσβλήθηκαν 221 άτομα από πνευμονία, 34 εκ των οποίων κατέληξαν.
Τι προκαλεί την αρρώστια
Ερευνώντας για τον αιτιολογικό παράγοντα αυτής της επιδημίας, απομονώθηκε και ταυτοποιήθηκε ο υπεύθυνος μικροοργανισμός, το οποίο ονομάσθηκε Λεγιονέλλα. Υπάρχουν περίπου 64 είδη λεγιονέλλας και περισσότερα από τα μισά μπορούν να προκαλέσουν νόσο στον άνθρωπο. Το είδος Λεγιονέλλα pneumofila ευθύνεται για το 90% των λοιμώξεων στον άνθρωπο.Ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξή του είναι το υδάτινο (λίμνες, ποτάμια, δεξαμενές, πισίνες, συστήματα ύδρευσης μεγάλων κτιριακών μονάδων, θερμές & ιαματικές πηγές). Είναι αρκετά ανθεκτικό και μπορεί να επιζήσει σε ποικίλες συνθήκες του περιβάλλοντος . Η καλύτερη θερμοκρασία ανάπτυξης του μικροβίου είναι 28-40°C. Το μικρόβιο είναι αδρανές κάτω από 20 ° C και χάνει τη ζωή του σε θερμοκρασίες άνω των 60 ° C.
Τα συστήματα κλιματισμού (air-condition), δεν θεωρούνται πλέον πηγές μετάδοσης του βακτηριδίου, όπως πιστευόταν παλαιότερα.
Πώς μεταδίδεται η λεγιονέλλα
Ο άνθρωπος προσβάλλεται μέσω εισπνοής ή εισρόφησης μικροσταγονιδίων που περιέχουν τον μικροοργανισμό .Τα ακόλουθα συστήματα συνδέονται με την μεταφορά της Λεγιονελλας, όπως είναι τα συστήματα ψύξης, υγραντήρες, θεραπεία αναπνευστικού εξοπλισμού κ.α. Παράγοντες που διευκολύνουν την ανάπτυξη νόσου στον άνθρωπο είναι το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ. Επίσης περισσότερο ευάλωτα είναι τα ανοσοκατασταλμένα άτομα και εκείνα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα των πνευμόνων.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε η λεγιονέλλα δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί να προσβάλλει οποιαδήποτε ηλικία.
Η περίοδος επώασης (Ο χρόνος που χρειάζεται για την εμφάνιση των συμπτωμάτων από την ώρα που το μικρόβιο μπαίνει στον ανθρώπινο οργανισμό) κυμαίνεται από 2 μέχρι 10 ημέρες.
Ποια τα συμπτώματα της λεγιονέλλας;
Ο ασθενής αισθάνεται για λίγες ημέρες αδυναμία και καταβολή και μπορεί να ακολουθήσει μία περίοδος με συμπτώματα γρίπης. Ο βήχας (αρχικά ξηρός κατόπιν παραγωγικός) μπορεί να είναι το πρώτο σύμπτωμα προσβολής των πνευμόνων. Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν υψηλό πυρετό ( περισσότερο από 39 C), συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (διάρροια, ναυτία, έμετο, στομαχικές διαταραχές), από το κεντρικό νευρικό σύστημα (πονοκέφαλος, σύγχυση, λήθαργο, ντελίριουμ), από την καρδιά (βραδυκαρδία) κλπ. Ανάλογα δε με την έκταση της πνευμονίας αλλά και την συνύπαρξη ή όχι άλλων νοσημάτων, μπορεί να υπάρχει δύσπνοια ή και αναπνευστική ανεπάρκεια.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Υπάρχουν διάφορες εργαστηριακές δοκιμασίες για την διάγνωση της λεγιονέλλας όπως :
-Έμμεση μέθοδος ανοσοφθοριζόντων αντισωμάτων (αύξηση τίτλου αντισωμάτων 1 : 128).
-Η απομόνωση του βακτηριδίου από διάφορα υλικά (όπως πτύελα, βρογχικές εκκρίσεις, αίμα, πλευριτικό υγρό, πνευμονικός ιστός κλπ.). Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η λεγιονέλλα δεν ανήκει στην φυσιολογική χλωρίδα του στοματοφάρυγγα και η απομόνωσή της από τα πτύελα ή τις βρογχικές εκκρίσεις θεωρείται διαγνωστική. Επίσης για την καλλιέργειά της απαιτούνται ειδικά θρεπτικά υλικά γιατί αναστέλλεται η ανάπτυξή της από την φυσιολογική χλωρίδα, για τον λόγο αυτό θεωρείται προτιμότερη η λήψη υλικού μέσω του ινοβρογχοσκοπίου.
-Εύκολα η διάγνωση μπορεί να τεθεί με την ανίχνευση αντιγονικών ουσιών του μικροοργανισμού στα ούρα.
Η ακτινογραφία θώρακος μπορεί να είναι παθολογική.
Θεραπεία λεγιονέλλας
Ο θεραπεία της λεγιονέλλας γίνεται με ειδικά αντιβιοτικά που δίνονται ενδοφλέβια αλλά και με τη στήριξη των ζωτικών οργάνων εκεί και όπου χρειάζεται.
Πρόγνωση
Τα ποσοστά θνησιμότητας σε ασθενείς με λεγιονέλλα είναι 5-80%, ανάλογα με ορισμένους παράγοντες κινδύνου. Οι παράγοντες που συνδέονται με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας περιλαμβάνουν οι ακόλουθοι:
- Ηλικία (ιδίως αυτά που είναι μικρότερα των 1 χρ ηλικιωμένοι και ασθενείς). Μεσήλικες και ηλικιωμένους έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης Λεγιονελλα από ότι οι νέοι ενήλικες και παιδιά. Μεταξύ των παιδιών, περισσότερο από το ένα τρίτο των κρουσμάτων έχουν συμβεί σε βρέφη κάτω του 1 έτους της ηλικίας του.
- Χρόνια πνευμονοπάθεια
- Ανοσοανεπάρκεια, κακοήθειες, νεφρική νόσο και σακχαρώδη διαβήτη
- Η καθυστερημένη έναρξη της ειδικής αντιμικροβιακής θεραπείας
- Τα αγόρια είναι πιο ευάλωτα από τα κορίτσια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου