UHF News: Μάχη του Στρασβούργου: Ο Ιουλιανός αποκρούει τη γερμανική εισβολή

Μάχη του Στρασβούργου: Ο Ιουλιανός αποκρούει τη γερμανική εισβολή. Κατα τη διάκρεια του 3ου μχ αιώνα οι ρωμαϊκές επαρχίες που συνόρευαν με γερμανικά εδάφη δέχονταν πιέσεις απο τα γερμανικά φύλα που προσπαθούσαν να περάσουν το Ρήνο και να μπούν στη ρωμαϊκή επικράτεια, οι ανοργάνωτοι όμως γερμανικοί στρατοί ήταν εύκολη λεία για τις ρωμαϊκές λεγεώνες .

Κατα τον 4ο αιώνα όμως τα δεδομένα άλλαξαν, η χρήση ιππικού απο τα γερμανικά φύλα(λόγο επαφής με ανατολικούς λαούς, σαρμάτες κυρίως) και η αναβάθμιση του πεζικού τους ,τους κατέστησε επίφοβο αντίπαλο για τις αυτοκρατορικές δυνάμεις.

Οι Αλαμάννοι ηταν ενας γερμανικός λαός που κατοικούσε στη Νότια Γερμανία(σημερινή Βάδη-Βυρτεμβέργη) και αριθμούσαν περίπου 150.000 ψυχές κατα τα μέσα του 3ου αιώνα μχ. Ήταν ενας πολεμικός λαός που απαρτίζονταν απο φατριές και βασιλιάς τους τη περίοδο που διεξήχθει η μάχη του Στρασβούργου ήταν ο Χνοδομάρος .

Το είδαμε στο COGNOSCO BLOG, Γράφει ο Ευάγγελος Τυπάλδος

Στα μέσα του 4ου αιώνα η Αυτοκρατορία βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν ακόμα εμφύλιο. Ο Κώνστας Α’ (Καίσαρας Δύσης) δολοφονήθηκε απο τον Μαγνέτιο (εναν λαέτιο απο τη Γαλατία), αναγκάζοντας τον αδερφό του και Καίσαρα της Ανατολής Κωνστάντιο Β’ να συνάψει ειρήνη με τους Σασσανίδες Πέρσες και να στρέψει τη προσοχή του στο δολοφόνο του αδερφού του . Μαγνέτιος και Κωνστάντιος Β’ μάζεψαν ισχυρές δυνάμεις για να συγκρουστούν στην Ιλλυρία , αφήνοντας όμως αφύλακτα βόρεια σύνορα της χώρας.

Οι Φράγκοι και οι Αλαμάννοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία που παρουσιάστηκε απο την απουσία των καλύτερων ρωμαϊκών δυνάμεων και εισέβαλαν στα ρωμαϊκά εδάφη. Οι βάρβαροι κατέλαβαν πολλά από τα ρωμαϊκά οχυρά κατά μήκος του Ρήνου, κατέστρεψαν τις οχυρώσεις τους και καθιέρωσαν μόνιμους καταυλισμούς στη δυτική όχθη του ποταμού, που χρησιμοποιούσαν ως βάσεις για να λεηλατούν τη Γαλατία κατά τα τέσσερα χρόνια που κράτησε ο εμφύλιος πόλεμος (350-3). Πάνω από 20.000 Ρωμαίοι πολίτες αναφέρθηκαν ότι είχαν απαχθεί από τη Γαλατία και αναγκάστηκαν να εργαστούν στα χωράφια των Αλαμάννων . Εν τω μεταξύ, ένας τεράστιος αριθμός των καλύτερων στρατευμάτων της Ρώμης, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων κομιτάτων της Γαλατίας και ίσως το ήμισυ της συνδυασμένης δύναμης Ανατολής / Ιλλυρικου, εξαφανίστηκαν στον εμφύλιο πόλεμο. Στη Μάχη της Μούρσα στην Πανονία (351), μία από της πιο αιματηρές στη ρωμαϊκή ιστορία, ο Μαγνέντιος έχασε περίπου 24.000 άνδρες (ίσως τα δύο τρίτα του στρατού του). Ο στρατός του Κωνστάντιου, αν και νικηφόρος, υπέστη ακόμα μεγαλύτερες απώλειες (περίπου 30.000). Ο Κωνστάντιος, με έδρα το Μιλάνο, έμεινε με έναν συνοριακό στρατό περίπου 30.000, αλλά το Ιλλυρικό και η Ανατολή είχαν απογυμνωθεί από το κομιτάτους τους. Με τις ανανεωμένες επιθέσεις των Περσών, η Ανατολή ήταν η πρώτη προτεραιότητα και το Ιλλυρικό δεύτερη. Υπό τις περιστάσεις, ο Κωνστάντιος μπορούσε μόνο να διαθέσει στην περιοχή μόλις 13.000 άντρες , περίπου το ήμισυ της προηγούμενης δύναμης του. Γενικός διοικητής των δυνάμεων διορίστηκε ο Σιλβάνος (Magister Militum) . O Σιλβάνος σημείωσε σημαντικό πρόοδο στην αποκατάσταση της κατάστασης στη Γαλατία ,αλλα το επόμενο έτος εξεγέρθηκε εναντίον του Κωνστάντιου και ανακήρυξε τον εαυτό του Αυτοκράτορα! Ο Κωνστάντιος αντέδρασε άμεσα και τελικά κατάφερε να συλλάβει και να εκτελέσει τον Σιλβάνο . Ο Αυτοκράτορας κλονισμένος αποφάσισε ότι χρειαζόταν ένα μέλος της δικής του αυτοκρατορικής δυναστείας (Οίκος του Μέγα Κωνσταντίνου γνωστό στους Ρωμαίους ως Flavii) για να μοιραστεί τα βάρη της κυριαρχίας της αυτοκρατορίας. Αυτή ηταν η ευκαιρία του Φλάβιου Ιουλιανού.

Το έργο που αντιμετώπιζε ο Ιουλιανός καθώς ανέλαβε την εντολή ήταν τρομακτικό. Ο εμφύλιος πόλεμος ειχε αφήσει τη Γαλατία σε χαοτική κατάσταση.Η αμυντική γραμμή του Ρήνου ειχε καταρρεύσει σε μεγάλο βαθμό, σύμφωνα με τον ιστορικό Αμμιανό. Ο Ιουλιανός με μικρές δυνάμεις κατάφερε κάποιες μικρές σε έκταση νίκες κατα των βαρβαρικών δυνάμεων στη σημερινή δυτική Γαλλία και κατάφερε να αποκαταστήσει τον ρωμαϊκό έλεγχο της Αλσατίας .Με συνδυασμένες κινήσεις απέκλεισαν τους αλαμάννους στο εσωτερικό της Γαλατίας καθώς η διαδρομή επιστροφής τους προς το Ρήνο ήταν αδύνατη λόγο ισχυρής παρουσίας ρωμαϊκών δυνάμεων. Οι Αλαμάννοι αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τον Ιουλιανό στο Στρασβούργο με μια δύναμη 35.000 ανδρών (σύμφωνα με τον Αμμιανό), ενω οι ρωμαϊκές δυνάμεις δεν ξεπερνούσαν τις 18.000 .

Οι γερμανοί περίμεναν τους ρωμαίους στη κορυφή του λόφου. Ο Χνοδομάρος πίστευε πως θα πλαγιοκοπούσε τους ρωμαίους και το ελαφρύ πεζικό του σε συνδυασμό με το βαρύ ιππικό του θα συνέτριβαν το βαρύ ρωμαϊκό ιππικό. Ο Ιουλιανός παρέταξε το πεζικό του σε 2 γραμμές (συνήθης τακτική στο ρωμαϊκό στρατό), τα στρατεύματα της πίσω γραμμής γέμιζαν τα κενά της πρώτης και θα μπορούσαν να επέμβουν αν ο εχθρός απειλούσε να σπάσει κάποιο σημείο . Κατα τη διάρκεια της μάχης οι τοξότες (Sagittarii) ήταν πίσω απο τη 1η γραμμή και έβαλαν κατα των εχθρών . Στην αριστερή πλευρά βρίσκονταν ο Ιουλιανός με ισχυρό βαρύ ιππικό (scholae, cataphracts κτλ) .Ο Ιουλιανός παρατήρησε πως οι γερμανοί ιππείς δε διαθέτουν θώρακα .σε αντίθεση με το ρωμαϊκό ιππικό.

Μόλις οι 2 στρατοί συγκρούστηκαν ο Χνοδομάρος βρέθηκε στο κέντρο της μάχης και δεν ειχε κανένα τρόπο να γνωρίζει τι συμβαίνει στους άλλους τομείς . Ο Ιουλιανός απο την άλλη μεριά διατήρησε μια αποσπασμένη θέση με τη συνοδεία του και έτσι ηταν σε θέση να εποπτεύει ολο το πεδίο της μάχης, βρίσκονταν πιθανόν ανάμεσα στις 2 ρωμαϊκές γραμμές πεζικού. Το γερμανικό ελαφρύ ιππικό εκτέλεσε αρκετές επελάσεις αλλα χωρίς κανένα όφελος. Το ρωμαϊκό πεζικό δεν «έσπασε» σε κανένα σημείο και ταυτόχρονα οι τοξότες (sagittarii) προκαλούσαν βαριές απώλειες στις τάξεις των γερμανών. Απο την άλλη ομως και η επίθεση του ρωμαϊκού ιππικού δεν απέδωσε τα αναμενόμενα εξίσου. Ενθαρρυμένοι απο την επιτυχία τους οι γερμανοί πεζοί και ιππείς επιτέθηκαν μαζικά προς τη ρωμαϊκή γραμμή. Αλλά η ρωμαϊκή πρώτη γραμμή κράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκαλώντας σοβαρές απώλειες στους γερμανούς. Οι μάχες ήταν ιδιαίτερα σκληρές τα βοηθητικά συντάγματα(auxilia palatina) Cornuti και Brachiati κράτησαν τους γερμανούς για να μη σπάσουν τη πρώτη γραμμή.Η γερμανική πίεση ηταν αφόρητη ,ενας μεγάλος αριθμός γερμανών πέρασε τη πρώτη ρωμαϊκή γραμμή και κρατήθηκε απο την ελίτ λεγεώνα Primani( Legio Palatina). Οι γερμανοί παρόλαυτα ηταν εξαντλημένοι και απογοητευμένοι απο την έλλειψη προόδου και τις σοβαρές απώλειες . Η μάζα του στρατού τους ηταν παγιδευμένη σε μια ολοένα και στενότερη «ημισέληνο» με τα στρατεύματα τους στα πλάγια να αποκόπονται και εκείνα στο κέντρο ανίκανα να κινηθούν.Μετά απο απείλικτη πίεση απο τους Ρωμαίους η γερμανική στρατιά κατέρρευσε καθώς πανικός εξαπλώθηκε στις τάξεις τους. Πετούσαν τα όπλα και έτρεχαν για τη ζωή τους ενώ το ρωμαϊκό ιππικό τους καταδίωκε ,παράλληλα οι τοξότες (Sagittarii) συνέχιζαν το καταστροφικό τους έργο σκορπώντας το θάνατο στους υποχωρούντες. Αρκετοί γερμανοί προσπάθησαν να κολυμπήσουν στο ποταμό, αλλα πολλοί πνίγηκαν ή βούλιαξαν εξαιτίας τις πανοπλίας τους. Πάνω απο 6000 γερμανοί έπεσαν στο πεδίο της μάχης ,ενω περισσότεροι απο 2000 πνίγηκαν καθώς προσπαθούσαν να περάσουν το Ρήνο ,απο την άλλη μεριά μόλις 243 ρωμαίοι έπεσαν.

Ο Χνοδομάρος συνελήφθη απο τους ρωμαίους και λίγο καιρό αργότερα πέθανε απο ασθένεια σε καταυλισμό βαρβάρων κρατούμενων στη Ρώμη. Το άμεσο επακόλουθο της μάχης ηταν μια έντονη εθνοκάθαρση ,καθώς οι οικογένειες των αλαμάννων που ειχαν εγκατασταθεί στην Αλσατία εκδιώχθηκαν απο τα ρωμαϊκά εδάφη. Αυτή η νίκη έπεισε τον Κωνστάντιο για τις ικανότητες του Ιουλιανού. Το έργο του πάντως δεν ήταν μόνο στρατιωτικό, καθώς ενδιαφέρθηκε για την αποτροπή της αύξησης της ήδη υπέρμετρης φορολόγησης των υπηκόων του. Στη συνέχεια, ανέλαβε ο ίδιος την πλήρη διαχείριση των οικονομικών μιας επαρχίας (της Βελγικής), με σκοπό να δείξει ότι η φορολογική ελάφρυνση των υπηκόων μπορούσε να οδηγήσει σε επιτυχέστερη συλλογή φόρων.

Τα επόμενα δύο χρόνια, η θέση του Ιουλιανού ισχυροποιήθηκε ακόμη περισσότερο, με νίκες εναντίον των Φράγκων και των Αλαμανών. Η ισχυροποίηση της εικόνας του στο στρατό άρχισε πια να ανησυχεί τον Κωνστάντιο, ο οποίος έστειλε στον Ιουλιανό νέους συμβούλους, στην πραγματικότητα έμπιστους πράκτορές του, διαβόητους για τη σκληρότητα και τις ραδιουργίες τους, προκειμένου να διερευνήσουν τις προθέσεις του Ιουλιανού. Χάρη στις ενέργειες του Ιουλιανού η γερμανική εισβολή και εποικισμός των δυτικών εδαφών της Αυτοκρατορίας καθυστέρησε μισο αιώνα περίπου.

. .